Antonius Abtkerk Scheveningen

LICHT OP CHEMIE 

In Scheveningen staat de H. Antonius Abtkerk. Een kerk, gebouwd aan het begin van de 20^e eeuw. Bezoekers van deze kerk komen onder de indruk van de prachtige inrichting en kleurstelling in de kerk. Daarom stellen we deze kerk graag wat beter aan u voor.  Want ook in deze kerk is de verlichting een belangrijk onderdeel van het geheel. 

In de ontmoetingsruimte word ik opgewacht door architect Conrad Steinebach, die verantwoordelijk is voor de recente renovatie van de kerk. ”Aanleiding om deze kerk onder handen te nemen, was het feit dat drie voormalige parochies, elk met hun eigen kerk, op 1 januari 2005 samengevoegd zijn tot één nieuwe H. Antonius Abt parochie en vanaf dat moment samen kerken in de H. Antonius Abtkerk. De kerk waar we nu zijn, is dus de ‘nieuwe’ parochiekerk geworden”, begint Steinebach zijn verhaal.

 De huidige kerk is de vierde in de historie van de H. Antoniusparochie. Antonius is de beschermheilige tegen besmettelijke ziekten als cholera en pest. Na een epidemie die in 1848 behoorlijk huis had gehouden onder de Scheveningse bevolking en door een wonder tot stilstand kwam, is in de huidige Abtkerk het absismozaïek ontworpen. 

CHEMIE

“In het proces om van drie naar één kerk te gaan was ‘chemie ‘een belangrijk woord. Net als in de samenwerking tussen bestuur, bisdom, architect en Vermeulen ten tijde van de renovatie van de kerk. En ik durf te zeggen dat die chemie er was en nog steeds is, waardoor iedereen deze kerk inmiddels ervaart als zijn thuiskerk”, aldus Steinebach. Deze visie wordt later in het gesprek bevestigd door Pastor Dolf Langerhuizen, die aansluit bij het gesprek. 

De kerk heeft een breed middenschip waardoor er veel zicht is op het priesterkoor. Ook het prachtige en indrukwekkende mozaïek, gemaakt door Antoon Molkenboer,  dat in het priesterkoor is aangebracht is een duidelijk aanwezig element. Het bestaat uit ruim twee miljoen steentjes en heeft een afmeting van 12 bij 17 meter. “Wat verlichting betreft hebben we er voor gekozen om te werken met een lichtbesturingssysteem. Zo wordt tijdens de vieringen het mozaïek niet uitgelicht, omdat de aandacht dan hoort te liggen op het altaar. Bij concerten, open dagen en andere momenten wordt het mozaïek extra uitgelicht zodat het de aandacht krijgt die het verdiend”, verteld Steinebach. 

KLEURSTELLING

Opvallend is ook de prachtige kleurstelling in de kerk. Steinebach vertelt: “We hebben lang gezocht naar de juiste kleur voor het nieuwe schilderwerk. Als referentie dienden de glas-in-loodramen en het rijkelijk aanwezige marmer. Ook de verlichting speelde daarbij een belangrijke rol. Licht heeft een grote  invloed op de uiteindelijke kleur en het was een uitdaging  om tot een goed resultaat te komen. In alle bescheidenheid durf ik te zeggen dat we het niet beter hadden kunnen doen. Ook hierin was die chemie merkbaar tussen de diverse partijen. Bij het ontwerp van de verlichting speelde mee dat, in tegenstelling tot vroeger toen verlichting vooral functioneel moest zijn, deze mede de kracht van de architectuur en de ruimtelijke beleving moest versterken, en daarin lijken we te zijn geslaagd”, vertelt Steinebach. 

Al met al kan deze kerk de  toekomst met vertrouwen tegemoet zien en heeft daarmee toekomst gekregen, concludeert Pastor Langerhuizen. “We stralen weer vitaliteit uit en zien een groei van het aantal kerkbezoekers, waarbij opvallend veel jongeren zijn.” 

Met dank aan en Pastor Dolf Langerhuizen en architect Conrad Steinebach voor hun uitgebreide toelichting. 

 

Beknopte toelichting door Hendrik Jan over ‘wat het mooie was aan dit project’ 

Op verzoek van Bouwkundig adviseur C. Steinebach en in opdracht van het Parochiebestuur  H. Antonius Abt te Scheveningen is een op maat voor deze kerk opgestelde lichtontwerp gerealiseerd.

Een bijzondere opdracht voor een bijzonder mooi ingericht en aangeklede kerk met vele details van brons en kunstig mozaïek. Geen gemakkelijk opdracht als het om deze details gaat. Met de wensen van het bestuur en de negatieve bijwerkingen van licht op deze details door negatieve reflectie is hier uitzonderlijk rekening gehouden. Alle armaturen zijn uit de zichtlijn geplaatst. Hinderlijke reflectie en schittering op het spiegelend mozaïek, waardoor afbeeldingen niet meer waargenomen zouden kunnen worden in de zijgangen is voorkomen. Hiervoor zijn speciaal armaturen door ons ontwikkeld, met een zeer kleine reflector en gesatineerd glas. Het risico om onderlinge verschillen van de zuilen tegen te gaan (waardoor een storend lichtbeeld per zuil afzonderlijk zou ontstaan) is voorkomen, door op maat aangebrachte keggen achter de up-lights. 

Beknopte technische informatie

Voor het grote mozaïek in de absis zijn twee asymmetrische halogeen metaaldamp armaturen geplaatst met een speciale reflectortechniek. Deze beide armaturen geven een uitzonderlijke maar ook uniek gelijkmatig licht af op de absis. Up-lights met extreem goede lichtverdeling op het gewelf zorgen voor een naar voren komende detaillering, waardoor het niet meer noodzakelijk was, om de vakken door kleuren te accentueren.

Om aan de behoefte te kunnen voldoen aan gelijkmatig licht, zijn de grote kroonluchters met 6 stuks Consentra spotlampen van 150Watt per stuk verwijderd.

Hiervoor is slechts één enkele, zeer breed stralende 90mm reflector met een Halogeen Metaaldamp lichtbron van 150W per kroonluchter in de plaats gekomen. Om tegemoet te komen aan breder multifunctioneel gebruik van de kerk is de E-installatie aangepast in meer lichtschakel mogelijkheden door onze E-installatie partner van den Berg. Na plaatsing van een lichtbesturingssysteem is dit bijzonder rijk aan details gerestaureerde kerkgebouw geen grenzen meer gezet. Aan veel wensen, dan hier genoemd is met liefde voor detail grote zorg besteed en uitgevoerd voor een prachtig resultaat